7. Werken met selecties

Inleiding

Een selectie is een gedeelte van een afbeelding, bijvoorbeeld een rechthoek, cirkel, of een onregelmatige vorm. Het moet altijd een gesloten vorm zijn.

De vorm van een selectie wordt aangegeven door een stippellijn.

Als een selectie actief is, zijn bewerkingen alleen van toepassing op de selectie.
Maakt u bijvoorbeeld de helderheid groter, dan gebeurt dat alleen binnen het gebied dat geselecteerd is.
Is er geen selectie actief dan is de bewerking van toepassing op de hele figuur.

Een selectie kan dus gebruikt worden om een bewerking uit te voeren op een deel van de figuur.

Daarnaast kan een selectie gebuikt worden om een figuur te tekenen, namelijk door eerst een selectie te maken en die dan te voorzien van een een invulkleur en/of een rand.

Selecties worden dan ook veelvuldig gebruikt bij het tekenen en aanpassen van afbeeldingen.

Vector selecties en niet-vector selecties

De meeste selecties in Photofiltre zijn vector selecties. Dat houdt in de praktijk in dat Photofiltre de hoekpunten van de selectie opslaat en herberekent als de grootte van de afbeelding verandert. Daardoor is er geen verlies aan detail als de afbeelding wordt vergroot.

Een selectie die gemaakt is met bijvoorbeeld het toverstokje (zie verderop in dit hoofdstuk) is echter geen vector selectie.

Vector selecties

Vooraf gedefineerde vormen:

Photofilter biedt de keuze uit de volgende voorgedefinieerde vormen:
rechthoek, ovaal, rechthoek met afgeronde hoeken, ruit, driehoek (horizontaal of op zijn kant).

U maakt een selectie door op een van de vormen te klikken en dan in de afbeelding met ingedrukte muisknop te slepen (bv. van linksboven tot rechtsonder) tot de selectie de juiste grootte heeft.

Als u bij het slepen de Shift-toets ingedrukt houdt, worden hoogte en breedte van de selectie even groot. De rechthek wordt zo een vierkant, de ovaal een cirkel.

Tijdens het slepen geeft een stippellijn de omtrek van de selectie aan.
Op het moment dat u de muisknop loslaat is gaat de stippellijn 'knipperen' (animatie) ten teken dat de selectie voltooid is.

U kunt de animatie uitzetten door in het menu [Selectie > Animate selection] te kiezen.
Op dezelfde manier kunt u animatie ook weer aanzetten. Er staat dan een vinkje voor de menukeuze.
(Photofiltre onthoudt dit tot u het programma verlaat - bij het opnieuw opstarten staat altijd de animatie aan.)

U kunt achteraf de vorm van de selectie veranderen via het menu [Selectie > Vorm kiezen].
Zo kunt u bijvoorbeeld een rechthoek omzetten in een rechthoek met afgeonde hoeken of in een ovaal.

Veelhoek

selectie in de vorm van een veelhoek maken U kunt als volgt een selectie maken in de vorm van een veelhoek:

Klik op de veelhoekvorm
Klik in de afbeelding achtereenvolgens op de verschillende hoekpunten van de selectie die u wilt maken.
Hiernaast staat een selectie waarin 8 hoekpunten zijn gezet.
De selectie wordt op één van de volgende manieren voltooid:
- door weer op het 1e hoekpunt te klikken,
- of door op Enter te drukken
- of te klikken met de rechter muisknop.
Dan wordt de blauwe lijn in de figuur rechts gezet, waardoor de selectie gesloten is.
Ten teken daarvan wordt wordt de omtrek van de selectie getoond als een knipperende stippellijn.
(en de selectie wordt ingesloten door een rechthoek die de grootste breedte en hoogte aangeeft.)

Zolang u de selectie nog niet voltooid hebt, kunt u met de toets [Delete] het laatst gezette punt verwijderen. Als u nog een keer op [Delete] drukt verwijdert u het voorlaatste punt. Enz.

De veelhoek is heel geschikt om een onregelmatig gevormd object in een afbeelding te selecteren.
Kies de hoekpunten zo dat het object dat u wilt selecteren zo nauwkeurig mogelijk wordt omsloten.

De lasso

Met het gereedschap lasso kunt een gebied uit de vrije hand selecteren:

Klik op het lasso-gereedschap
Houdt de linker muisknop ingedrukt, terwijl u de vorm volgt die u wilt selecteren.
Wanneer de vorm bijna gesloten is kunt u de muisknop loslaten of op [Enter] drukken,
waarmee de selectie voltooid wordt.als een knipperende stippellijn.
De omtrek van de selectie wordt dan getoond als een knipperende stippellijn, omsloten door een rechthoek.

De lasso kan worden gebruikt voor dezelfde soort selecties als de veelhoek.
Voor mensen met een vaste hand werkt de lasso sneller en nauwkeuriger, anderen kunnen beter de veelhoek gebruiken.

Het toverstokje

Het toverstokje maakt een selectie niet op basis van een vorm, maar op basis van een kleur.
Deze manier van selecteren is bedoeld om gebieden met een bepaalde kleur te selecteren.
Het werkt als volgt:

Klik op het toverstokje.
Klik in de afbeelding op een plaats binnen het gebied dat u wilt selecteren.
Nu wordt het gebied geselecteerd met de aangeklikte kleur.

Er zijn twee parameters die u kunt opgeven (ze staan in het optiegebied rechts), kleur en tolerantie.

Kleur

Als het vakje [kleur] is aangevinkt worden alle gebieden met de aangeklikte kleur geselecteerd.
Als het vakje niet is aangevinkt wordt maar één gebied met de aangeklikte kleur geselecteerd, het gebied waarbinnen het punt ligt dat is aangeklikt.

Tolerantie

Tolerantie kan een getal zijn tussen 0 en 100. Het geeft aan welke kleuren worden opgenomen in de selectie. Bij tolerantie 0 worden alleen beeldpunten opgenomen met een kleur die precies gelijk is aan de aangeklikte kleur. Bij een grotere tolerantie worden ook kleuren die lijken op de aangeklikte kleur in de selectie opgenomen.

In detail

Een kleur kan worden weergegeven met de kleurwaarden voor rood, blauw, groen. Elke kleurwaarde is een getal tussen 0 (donker) en 255 (helder). RGB (255,255,255) is wit (alle kleuren helder), RGB (0,0,0) is zwart (alle kleuren donker), RGB (255,0,0) is felrood (rood helder, groen en blauw donker).
Deze kleurwaarden zijn te vinden in het dialoogvenster kleur (dat je krijgt door te klikken op een van de beide grote vierkanten in het kleurenpalet).

Wat is nu precies de tolerantie: de maximale afwijkig van de kleurwaarde t.o.v. de aangegeven kleur.

Heeft u dus met het toverstokje een kleur aangeklikt met de kleurwaarden RGB(200, 150, 100)
en is de tolerantie ingesteld op 50, dan worden alle beeldpunten geselecteerd met
een roodwaarde tussen 150 en 250 (200±50),
en een groenwaarde tussen 100 en 200 (150±50),
en een blauwaarde tussen 50 en 150 (100±50).
In de selectie opgenomen kleuren zijn dan bijvoorbeeld RGB (230, 195, 50), RGB (200,150,100), RGB(150,150,150), RGB(250,200,100), RGB(150,100,0)
Niet in de selectie opgenomen worden bijvoorbeeld RGB(200,150,0), RGB(255,255,255), RGB(255,150,100).

Een voorbeeld

voorbeeld van een selectie met het tovertokje

In de figuur hiernaast staan twee vormen, vorm 1 en vorm 2.
De kleur van allebei de vormen is RGB(255,102,0).
In de vormen staan iets lichtere cijfers. Deze hebben de kleur RGB (255,153,0).
Wat wordt er in de onderstaande gevallen geselecteerd als met het toverstokje wordt geklikt op het cijfer 1?

Vakje [kleur] niet aangevinkt, tolerantie 50 of kleiner:
alleen het cijfer 1, niet de vormen
Vakje [kleur] niet aangevinkt, tolerantie 51 of groter:
de hele vorm 1
Vakje [kleur] aangevinkt, tolerantie 50 of kleiner:
alleen de cijfers 1 en 2, niet de vormen.
Vakje [kleur] aangevinkt, tolerantie 51 of groter:
beide vormen.

Vink het vakje [kleur] aan als u alle gebieden met een bepaalde kleur wilt selecteren, laat het vakje leeg als u maar één gebied met een bepaalde kleur wilt selecteren.

Experimenteer met de waarde van de tolerantie tot u het gewenste gebied geselecteerd hebt.

Teksten omzetten naar selectie

U kunt het gereedschap [Tekst] niet alleen gebruiken voor het maken van een tekst, maar ook voor het maken van een selectie in de vorm van een tekst. Dat gaat als volgt

Klik in de werkbalk op het gereedschap tekst (de knop )
Schrijf in het dialoogvenster een tekst.
Klik op [Verander naar selectie] om de tekst om te zetten naar een selectie
(Of klik op [OK] om een gewone tekst aan te maken.)

Zie hoofdstuk Lagen: een nieuwe laag maken voor een gedetailleerde beschrijving van het gereedschap [Tekst].

De selectie omkeren

Soms is het handig een selectie om te keren.
Daarmee wordt bedoeld dat geselecteerd wordt wat niet geselecteerd was, en niet geselecteerd wordt wat geselecteerd was.

Als in de tekening hiernaast het gele gebied geselecteerd was,
is na het omkeren van de selectie het grijze gebied geselecteerd.
Als in de tekening het grijze gebied geselecteerd was,
is na het omkeren van de selectie het gele gebied geselecteerd.

Het omkeren van de selectie gaat op een van de volgende manieren:

Menu: [Selectie > Omgekeerd]
of toetsenbord: [Ctrl+I]
of snelmenu: Klik rechts binnen de selectie en kies [Omgekeerde selectie]

Soms is het gemakkelijk om de selectie om te keren. Als bijvoorbeeld de achtergrond uit één kleur bestaat, selecteert u de voorgrond het gemakkelijkst door de achtergrond te selecteren met het toverstokje en dan de selectie om te keren.

De selectie tonen/verbergen

De selectie verbergen

Als u de selectie niet meer nodig hebt kunt u die verbergen door in de werkbalk op de knop selectie tonen/verbergen te klikken of op de [Escape]-toets te drukken.
De selectie is dan verborgen (niet meer zichtbaar). U kunt later een andere selectie maken of de verborgen selectie weer zichtbaar maken.

De selectie zichtbaar maken

Als u de selectie later weer zichtbaar wilt maken klikt u opnieuw op de knop selectie tonen/verbergen

.
Hiermee wordt de selectie weer zichtbaar (actief). U kunt de selectie dan eventueel verplaatsen, een andere vorm geven, vergroten of verkleinen.

Alles selecteren

De hele afbeelding selecteren

U kunt de hele afbeelding op een van de volgende manieren selecteren:

Menu: [Selectie > Alles selecteren]
of toetsenbord: [Ctrl+A]

Als u de hele afbeelding wilt kopiëren, moet u eerst de hele afbeelding selecteren en dan kopiëren via het menu [Bewerken > Kopie samengevoegd] of met de toetsen [Shift+Ctrl+C].
Als u kopieert met [Bewerken > Kopiëren] of met [Ctrl+C] kopieert u maar één laag.

Een hele laag selecteren

Een hele laag selecteert u als volgt:

Klik eerst in de lagenbalk (links van de afbeelding) op de laag die u wilt selecteren.
Selecteer daarna de laag op een van de volgende manieren:

Menu: {Selectie > Selecteer laag]
of toetsenbord: [Shift+Ctrl+A]

Als er geen selectie actief is, neemt Photofilter aan dat de hele afbeelding/laag actief is.
Een selectie is actief als de knipperende stippellijn in beeld is.

De rand van een selectie verzachten

Via het menu [Selectie > Antialiasing] kunt u instellen hoe de rand van de selectie na het opvullen eruit ziet.
U kunt dan kiezen uit 1. Geen, 2. Antialias, 3. Toenemende omtrek

Geen: de randen zijn niet bijgewerkt - daardoor zijn schuine randen wat rafelig.
Antalias: de randen zijn iets verzacht, zodat de rafelige randjes (bijna) zijn verdwenen.
Toenemende omtrek: de randen zijn vaag.

1. De selectie
2. De selectie na invullen met Antialiasing op: Geen
3. De selectie na invullen met Antialiasing op: Antialias
4. De selectie na invullen met Antialiasing op:Toenemende omtrek

De selectie verplaatsen

De selectie kan worden verplaatst met de muis of met het toetsenbord.

Met de muis

Plaats de muisaanwijzer ergens binnen de selectie. De vorm van de muisaanwijzer verandert dan in:
Sleep de selectie naar de gewenste positie.
(Slepen is het verplaatsen van de muis met ingedrukte linker muisknop)

Houd bij het slepen de [Shift]-toets ingedrukt om de selectie in horizontale of verticale richting te verplaatsen.

Met het toetsenbord

Gebruik de pijltoetsen om de selectie te verplaatsen in de richting van de pijl.
De selectie verplaatst 1 pixel per toetsindruk

Houdt de Shift-toets ingedrukt (of druk 1x op de [Caps Lock]-toets) om de selectie 8 pixels per toetsindruk te verplaatsen.

Als er niets is geselecteerd kan zo de hele afbeelding worden verschoven.
(De afbeelding moet dan wel in de huidige zoomstand groter zijn dan het venster).

Een selectie kan ook handmatig worden verplaatst, door de coördinaten op te geven. Zie verderop in dit hoofdstuk bij Handmatig instellen.

De vorm van de selectie veranderen

Klik in het menu op [Selectie > Vorm kiezen] en kies dan de nieuwe vorm van de selectie.

De grootte van de selectie veranderen

Met de muis

Versleep de rand of hoek van de selectie tot de selectie de gewenste grootte heeft.

Houd de Shift knop bij het slepen ingedrukt om de hoogte/breedte-verhouding van de selectie te bewaren (een vierkant blijft een vierkant).

U kunt de hoogte/breedte verhouding ook vastzetten door rechts te klikken (snelmenu) en dan te klikken op [Hoogte/breedte-verhouding behouden]. Er komt dan een vinkje voor de keuzemogelijkheid te staan.Op dezelfde manier ontgrendelt u weer.

De grootteverandering kan tijdens het slepen worden afgebroken met een druk de [Escape]-toets.

Met het toetsenbord

De grootte van de actieve selectie kan ook worden veranderd door [Alt+pijltoets].
De grootte verandert daarbij in stapjes van 1 pixel.

Houd ook de [Shift]-toets ingedrukt om de grootte in stapjes van 8 pixels te veranderen.

De grootte van de selectie kan ook handmatig worden ingesteld. Zie verderop in dit hoofdstuk bij Handmatig instellen.

Opmerking

De grootte van een selectie die gemaakt is met het toverstokje kan niet op de beschreven methoden worden gewijzigd. Gebruik hiertoe een van de mogelijkheden Selectie vekgroten/verkleinen (zie hieronder) of Handmatig instellen, verderop in dit hoofdstuk.

Selectie vergroten/verkleinen

Het is ook mogelijk om de selectie aan alle zijden met een op te gaven aantal pixels te vergroten of verkleinen. Dit gaat als volgt.

Menu: [Selectie > Vergroten...] of [Selectie > Verkleinen...]
Stel het aantal pixels in waarmee u de selectie wilt vergroten/verkleinen.
Klik op OK

De hoogte/breedte-verhouding instellen

Soms is het handig dat de selectie een bepaalde hoogte/breedte-verhouding heeft. Met name is dat het geval als u een afbeelding in een bepaalde hoogte/breedte-verhouding wilt bijsnijden.

Photofiltre geeft de mogelijkheid om de volgende hoogte/breedte-verhoudingen automatisch in te stellen:

1:1 (vierkant)
2:1
3:2 (formaat van veel foto-negatieven en dia's)
4:3 (formaat van veel digitale foto's)
16:9 (formaat breedbeeld TV en HDTV)

Het instellen van deze verhoudingen gaat als volgt:

Maak een selectie
Menu: [Selectie > Passende ratio ] en kies een formaat.
Verander eventueel de grootte van de selectie nog door slepen van een rand of hoek van de selectie.
De hoogte/breedte-verhouding verandert daarbij niet.

De hoogte/breedte-verhoudingen 1:1, 3:2, en 4:3 zijn ook in te stellen via het gereedschappalet.
Maak hiertoe een selectie en klik dan op de knoppen (1:1), of

Gebruik deze functie direct voordat u bijsnijdt om een afbeelding van de gewenste verhouding te maken.

Photofiltre houdt rekening met de oorspronkelijk verhouding van de selectie.
Maakt u een 'liggende selectie' en zet u die om in 3:2 formaat, dan blijft het een liggende selectie.
Maakt u een 'staande selectie' en zet u die om in 3:2 dan blijft het een staande selectie.

Maak een kader-selectie

U maakt als volgt een selectie in de vorm van een kader (rand):

Maak een selectie in de gewneste vorm en grootte.
Menu: [Selectie > Kader selectie...]
Geef de geef de breedte van het kader op en klik op OK.

Het resultaat wordt omgezet in een selectie

kader

Opmerking:

Dit is een selectie die niet van grootte kan worden veranderd of verschoven (als bij het toverstokje).

Handmatig instellen

U kunt de afmetingen, vorm en positie ook handmatig opgeven in het dialoogvenster Handmatig instlellen.

Menu: [Selectie > Handmatig instellen]

Positie

Kies voor automatisch en geef dan aan in welke hoek de selectie moet worden geplaatst.
Of geef de coördinaten van de (linker bovenhoek van de) selectie op.

Afmetingen

Geef breedte en hoogte op
Zet eventueel een vinkje bij Hoogte/breedte-verhouding behouden als u die verhouding wilt behouden als u de selectie nog gaat vergroten of verkleinen.

Vorm

Kies uit de selectielijst de gewenste vorm.
Zet eventueel een vinkje bij Omgekeerd om de selectie om te keren.

De selectie draaien of spiegelen

De selectie (niet de inhoud, de figuren die m.b.v. de selectie gemaakt zijn) kan als volgt worden gedraaid of gespiegeld:

Menu: [Selectie > Vervormen]
Kies de gewenste transformatie: Verticaal spiegelen, Horizontaal spiegelen, 90 graden draaien, 270 graden draaien, 180 graden draaien.

Let op: de knoppen voor draaien en spiegelen op de werkbalk draaien of spiegelen de hele afbeelding, niet de selectie.

Selecties combineren

U kunt een vorm aan de bestaande selectie toevoegen of ervan aftrekken om zo een gecombineerde selectie te vormen.

Selectie toevoegen

Maak een selectie
Houd de [Ctrl]-toets ingedrukt
Maak een nieuwe selectie en laat dan de [Ctrl]-toets los.
Hierdoor worden de eerste en tweede selectie bij elkaar gevoegd.

U kunt meer selecties toevoegen door stap 2 en 3 te herhalen zo vaak u wilt.

Selectie aftrekken

Maak een selectie
Houd de [Alt]-toets ingedrukt
Maak een nieuwe selectie en laat dan de [Alt]-toets los.
Hierdoor wordt het gemeenschappelijke gedeelte van de eerste en tweede selectie uit de (eerste) selectie verwijderd.

U kunt meer selecties aftrekken door stap 2 en 3 te herhalen zo vaak u wilt.

U kunt selecties in willekeurige volgorde toevoegen en aftrekken. Bijvoorbeeld eerst een selectie toevoegen en dan van de gecombineerde selectie een selectie aftrekken.

Omkaderen en vullen

Automatisch omkaderen en vullen

U kunt als volgt automatisch omlijnde en gevulde vormen maken:

Klik in het gereedschappalet op het selectie-gereedschap
Klik bij de opties op de gewenste vorm (rechthoek, ovaal, driehoek...)
Zet een vinkje bij [Streep] als u een rand om de vorm wil.
Zet een vinkje bij [Vul] als u de vorm opgevuld wilt hebben.
Maak de vorm door in de afbeelding te slepen.

Als u de linker muisknop loslaat vult Photofiltre de vorm met de achtergrondkleur en/of zet er een rand om in de voorgrondkleur (afhankelijk van welke vinkjes u heeft gezet).

Deze functie is handig bij het maken van stroomschema's.

Omkaderen en vullen zelf instellen

Als u geen vinkjes zet (niet bij [Streep] en niet bij [Streep] wordt de selecties niet automatisch gevuld en omkaderd. U heeft dan de gelegenheid om rand en kader uitgebreid in te stellen met behulp van het dialoogvenster Omkaderen en vullen.

Maak hiertoe eerste de selectie (geen vinkje bij [Streep] en bij [Vul]
en open dan het dialoogvenster Omkaderen en vullen op een van de volgende manieren:

Menu: [Bewerken > Omkaderen en vullen...]
of toetsenbord: [Ctrl+B]
of rechtsklikken met de muis binnen de selectie: [Omkaderen en vullen]
Het dialoogvenster Omkaderenb en vullen verschijnt.

In dit dialoog dialoogvenster kunt u het volegnde instellen:

Het dekkingsvermogen (dekvermogen):
Van 100% (ondoorzichtig) tot 10% (bijna helemaal transparant).
Streep-opties (zet een vinkje bij Streep om deze opties actief te maken):

Antialias (geen rafels aan schuine lijnen)
Kleur
Breedte
Patroon (Dezelfde patronen als bij Vulpatroon.
Zie hieronder bij Vul-opties, Vulpatroon)
Het patroon komt in de plaats van de (lijn-)kleur.

Vul-opties (zet een vinkje bij Vul om deze opties aktief te maken):

Kleur
Stijl (egaal of verschillende arceringen)
Vulpatroon
Als u patroon kiest kunt u kiezen uit meer dan 30 meegeleverde patronen (jpg-afbeeldingen van 200x200 pixels van bv. canvas, metaal, hout).
U kunt natuurlijk zelf ook een patroon maken.
Het patroon komt in de plaats van de (vul-)kleur.

Zet een vinkje bij Meteen bekijken om het resultaat van de insetllingen direct te zien (Bij oudere computers wordt het programma traag). Zonder dit vinkje is het resultaat pas zichtbaar na een klik op OK.

Een selectie kopiëren

U kunt een selectie als volgt kopiëren naar een andere afbeelding (binnen Photofiltre):

Maak een selectie
Menu: [Selectie > Vorm kopiëren]
Open een andere afbeelding in Photofiltre.
Menu: [Selectie > Vorm plakken]

Hierna kunt u de geplakte selectie eventueel verplaatsen of wijzigen.

Let op: Sluit Photofiltre niet af voordat de selectie is geplakt. Bij het kopiëren wordt de selectie op het klembord gezet. Dit gaat verloren als Photofiltre wordt afgesloten.

Een selectie opslaan en laden

Een selectie kan worden opgeslagen op een harde schijf, USB-stick, ...
Een opgeslagen selectie kan weer in Photofiltre worden geladen.

Opslaan

Sla de actieve selectie op via het menu: [Selectie > Selectie vorm Opslaan].
Photofiltre opent dan de map met selecties.
Geef de selectie een naam en sla deze op.
Photofiltre voegt de uitbreiding .pfs toe aan de naam (pfs=photofiltre selectiebestand)

Laden

Open de afbeelding waarin de selectie geladen moet worden
Menu: [Selectie > Selectie vorm laden]
De map met selecties wordt geopend.
Selecteer het selectie bestand dat u wilt laden en klik op Openen.
Als er al een selectie actief is vraagt Photofiltre:
Wilt u de huidige selectieverhoudingen behouden?

Klik op [Ja] als u wilt dat de selectie die u van schijf laadt zich aanpast aan de afmetingen van de actieve selectie. De selectie wordt hierdoor uitgerekt of ingedrukt.
Klik op [Nee] als u wilt dat de actieve selectie niet gebruikt wordt.

De selectie wordt nu geladen en zichtbaar gemaakt in de actieve afbeelding.